HER GÖRDÜĞÜNÜ HIZIR BİL, HER GÜNÜNÜ HAZIR BİL

Yine hatırıma göreneklerimiz geldi. Hıdırellez… Ritüeller bölge bölge değişiklik gösterir. Ben bildiğimden anlatayım. Bayram gibi kutlanırdı. Annem Hıdırellez gününden önce çeşit çeşit ağaçlardan, çiçeklerden yaprak koparır abartmadan tabi.. İki kovaya topladıklarından suyla karıştırır. Hıdırellez sabahı elindeki ev süpürgesini kovalardan birine suya bandırıp çıkarır evin içine süpürgenin tellerinden o suyu püskürtürdü. Bu hareketi evin her odasına yapardı. Annem farkında olmadan tabiatın enerjisini evimizin içine dağıtıyormuş. O yaprak ve çiçeklerden oluşan diğer karışımı banyoda duş alacağımız su kovasının içine tasla dökerdi. Bizi yıkarken bir yandan da geleceğimizle ilgili güzel dualar ederdi. “Hayırlı, kapılar aç Allahım! Hayırlı insanlar çıkar karşımıza, helâl süt emmiş, Allah’tan korkan kuldan utanan. Bolluk bereket ver evimize” Soğan kabuğuyla yumurtaları haşlardı kırmızı kabuklu yumurtalar olurdu. İpe dizilmiş kuru kestaneler alırlardı hem annem hem tüm mahalle. Kestaneler haşlanırdı. Evde kekler, börekler, salatalar yapılır pikniğe gidilirdi. Çantalar, kilimler hazırlanır herkes eline bir şeyler alır öyle giderdik. Herkes piknikte…Kilimler serilmiş yerlere, yayılırdık kırlara.. Cep telefonu yok, piknik masaları yok.. Herkes birbiriyle cıvıldaşırdı. Bayram havasında yaşardık o günü. İp atlar, voleybol, yakan top oynardık. Tüm çocuklar, yetişkinler hep beraber keyifli bir gün geçirirdik.

Sonradan öğrendim ki, bazı bölgelerde Hıdırellez gecesi gül ağacının altına istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa istediklerini bir kâğıda yazıp gül dibine gömerlerse Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. İnanırlar ki, Hızır gül diplerine uğrayacaktır. Hıdrellez gecesi ise Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu her şeye bereket vereceği inancıyla mutfaktaki yiyecek kaplarının, cüzdanların, çantaların, ağızları açık bırakılır.

2022 Hıdırellez 5 Mayıs Perşembe akşamı başlayacak, 6 mayıs Cuma ikindi ezanında bitecek. Bazı bölgelerde ateşler yakılır, bişi pişirilir dağıtılır.

Hıdırellez’in hikâye halk arasında şöyle bilinir: Hızır ve İlyas peygamberin adları Hıdırellez halini almıştır. Hıdırellez İslamiyet öncesi ilk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran ve Akdeniz ülkelerinde baharın gelişinin kutlandığı bir bayramdır. Hızır yaygın bir inanca göre hayat suyu (ab-ı hayat) içerek ölmezliğe ulaşmış. Zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak zor durumda olanlara yardım eden bolluk ve bereket dağıtan bir peygamberdir. Bu yüzdendir ki, bunaldığımız, darda kaldığımız zamanlar “Yetiş Ya Hızır!” deriz.

Hıdırellez , doğayla vücut bulan bedenin ve yaşamın da uyanışını anlatmaktadır. Hıdırellez deyince uzun uzun dinlediğim üstüne basa basa bir büyüğümün bana tekrarladığı söz aklımdan çıkmaz, Her gördüğünü Hızır bil, Her gününü hazır bil.”

Ayşegül Akay